BỆNH VIỆN TÂM THẦN NGHỆ ANSở Y tế Nghệ An - Bệnh viện Tâm thần
Ma túy – nỗi lo của toàn xã hội
Thứ sáu - 28/04/2023 03:155730
Tình trạng sử dụng chất ma túy đã và đang là vấn đề rất bức xúc và gây nên hậu quả rất nghiêm trọng trong xã hội.Hiện naytrên thị trường có trên 500 chất ma túy và 57 tiền chất ma túy,ma túy tồn tại dưới nhiều dạng tinh vi, không chỉ là hút, chích như cần sa hay heroin, ma túy đá viên nén, dạng bột mà còn được trá hình dưới dạng kẹo socola, nước xoài, bánh lười, trà sữa... Những loại ma túy này thường nấp dưới cái tên tưởng chừng như vô hại nhưng nó lại mạnh hơn gấp nhiều lần so với những loại ma túy thông thường.
Theo UNODC, thế giới có khoảng 250 triệu người ở độ tuổi từ 15 đến 64 tuổi từng sử dụng chất ma túy, trong đó khoảng 10% đã nghiện, chiếm hơn 0,3% dân số thế giới. Ở Việt Nam, có hơn 235.000 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý, trong đó khoảng 65% người nghiện đang sinh sống ngoài xã hội. Ma túy, nghiện ma túy là những khái niệm quen thuộc được sử dụng khá rộng rãi ở Việt Nam. Đa phần người dân đều hiểu và gắn ma túy với một số chất gây nghiện nguy hiểm như: thuốc phiện, cần sa và đặc biệt là heroin. Tuy nhiên theo nghĩa rộng ma túy bao gồm cả những chất gây nghiện được sử dụng hợp pháp khác như rượu, bia, thuốc an thần... Vậy cần phải hiểu một cách đầy đủ và chính xác về khái niệm ma túy như thế nào? Theo khoa học, chất ma túy là chất gây nghiện, chất hướng thần có nguồn gốc tự nhiên, bán tổng hợp, hoặc tổng hợp tác động vào hệ thần kinh trung ương gây trạng thái lệ thuộc nếu sử dụng nhiều lần, gây ra các biến đổi tâm lý và cơ thể khác nhau đặc biệt là trạng thái khoái cảm. Chất ma túy được chính phủ quy định tại Nghị định 57/2022/NĐ-CP ngày 25/8/2022.
Một số loại ma túy phổ biến hiện nay
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng sử dụng chất ma túy: do sự có sẵn các chất ma túy, nhiều phương thức sử dụng (hút, hít, uống, tiêm...); một số nhóm người đặc biệt là giới trẻ có những nhận thức sai lệch cho rằng sử dụng chất ma túy là thời thượng, lôi kéo có khi ép buộc người khác cùng sử dụng. Đồng thời việc ngày càng có nhiều dạng ma túy mới “núp bóng” dưới dạng thực phẩm, đồ uống, thảo mộc... dẫn đến nhầm lẫn cho người vô ý dùng phải đặc biệt trong học sinh, sinh viên.
Nhiều loại ma túy pha trộn trong các loại đồ ăn thức uống, núp bóng dưới tên bánh lười, bỏng ngô, nước trái cây hương nho, xoài, dâu...
Vì sao ma túy lại nguy hiểm? Ma túy để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng đối với bản thân người nghiện, gia đình và xã hội. Cụ thể như gây nhiễm độc cấp do sử dụng quá liều gây tử vong, tai nạn giao thông, tai nạn lao động; nhiễm trùng (viêm gan B, C, HIV...) do tiêm chích; tổn thương lâu dài đến cơ thể và não bộ (rối loạn tâm thần, gầy mòn, suy kiệt); thiếu tôn trọng người thân, mâu thuẫn trong gia đình, tài chính gia đình cạn kiệt; có thể dẫn đến những quyết định sai lầm, hành vi không phù hợp, mất trật tự an toàn xã hội như bỏ học, thất nghiệp, trộm cướp, giết người; lan truyền các bệnh viêm gan B, C, HIV/AIDS trong cộng đồng, xã hội mất nhiều chi phí cho công tác phòng chống ma túy và điều trị nghiện ma túy. Rối loạn tâm thần do sử dụng ma túy Nghiện ma túy là sử dụng lặp lại một chất ma túy với các đặc tính cốt lõi: sự thèm muốn mãnh liệt, sự tăng dung nạp, ngừng sử dụng sẽ có hội chứng cai đặc trưng, có bằng chứng về tác hại của chất ma túy vẫn dùng. Nghiện ma túy là một rối loạn mạn tính tái diễn và có thể điều trị được. Các rối loạn tâm thần và hành vi liên quan đến sử dụng chất ma túy thường gặp là rối loạn loạn thần như hoang tưởng, ảo giác, kích động và các hành vi bạo lực, ý tưởng và hành vi tự sát, các rối loạn cảm xúc như lo âu, trầm cảm và hưng cảm. Do đó, người bệnh cần được điều trị tích cực, kịp thời các rối loạn tâm thần để đảm bảo sức khỏe, an toàn cho người bệnh và những người xung quanh. Bệnh viện Tâm thần Nghệ An tiếp nhận điều trị các bệnh nhân rối loạn tâm thần nói chung, cũng như các bệnh nhân rối loạn tâm thần và hành vi do sử dụng các chất ma túy nói riêng với các xét nghiệm, cận lâm sàng có giá trị hỗ trợ chẩn đoán cao, phối hợp nhiều liệu pháp (liệu pháp hóa dược, liệu pháp tâm lý, phục hồi chức năng) trong quá trình điều trị, đội ngũ bác sỹ, điều dưỡng có chuyên môn, tận tâm, chu đáo./.